İsviçre’den Avrupa’nın kripto para merkezi olmak için yeni adım

İsviçre’de faaliyet gösteren Bank for International Settlements (BIS) ve düzenleyici kurum İsviçre Merkez Bankası (Swiss National Bank - SNB) ülkenin dijital para birimini oluşturmak için harekete geçti. BISIH (BIS Innovation Hub Swiss Centre) adıyla oluşturulan inisiyatif ile öncelikle mevcut ödeme sistemlerine kolayca entegre edilebilecek yeni bir dijital para birimi geliştirilmesi amaçlanmakta. ‘Helvetia’ olarak adlandırılan projede İsviçre Menkul Kıymetler Borsası, İsviçre merkezli Six Group da yer almakta. Kendi dijital para birimlerini oluşturmak ve ticaretinin de yapılabileceği bir platform oluşturmak isteyen ekip, bütün süreçleri DLT (dağıtık kayıt tutma teknolojisi) üzerinde kuracağını açıkladı.

Ancak proje yetkilileri kamuoyuna yapılan açıklamanın aksine inisiyatif içerisinde halen bir fikir birliğinin olmadığını ve DLT’nin kullanımının tartışıldığını da sözlerine eklediler. Bununla birlikte, üke merkez bankaları tarafından geliştirilecek dijital para birimleri (CBDC) için blokzincir teknolojisinin kullanımı da muğlaklığını korumakta. Eylül ayı içerisinde SNB ve Almanya’daki meslektaşı Alman Merkez Bankası (Deutsche Bundesbank) tarafından yapılan açıklamada CBDC geliştirilmesi için mutlaka blokzincir teknolojisi kullanımının gerekmediğinin altı çizilmişti.¹

Bolivya’dan kripto para kullanıcılarına göz dağı

Bolivya Merkez Bankası (BCB) kripto para piyasasındaki kontrollerini sıklaştırmaya devam ediyor. 2014’de çıkardığı bir kanun ile kripto para üreticilerinin tutuklanabilmesine zemin hazırlayan ülke yönetimi, finansal yaptırımlarını da sıklaştırarak kripto para üreticilerinin ülke genelinde mevduat hesapları veya kredi kartları vasıtasıyla herhangi bir finansal hizmete erişebilmesini de engelledi. Ülke genelinde kullanımı yaygın olan Bitstamp ve Bitinka gibi kripto varlık platformlarını uzun zamandır takip eden ve finansal sistem için olumsuz etkiler taşıdığını düşünen Bolivya hükümeti, benzer ekonomilerin aksine önlemlerini sıkılaştırmayı amaçlamakta. 2017 yılında kara para aklama iddiası ile kripto varlık ticareti yapan altmış kişinin tutuklandığı ülkede, kripto varlıklar yetersiz finansal sisteme bir alternatif olarak öne çıkmakta. Kayıt dışı ekonominin yüksekliği nedeniyle vergi gelirlerinde uzun zamandır önemli kayıplar yaşayan Bolivya’da nüfusun %46’sının herhangi bir banka hesabı bulunamakla birlikte sadece %7’lik şanslı bir kesim kredi kartı kullanabilmekte. Venezüela ve Meksika gibi finansal sistemleri ve kayıt dışılık oranı benzerlik gösteren ülkelerin aksine kripto varlıkların gelişimiyle alakalı gerçekleştirilen her hamleyi sert bir şekilde engellyen Bolivya hükümetine karşı ülke genelinde protestolar devam etmekte.²

G7 dijital paraları tartıştı

Dünyanın en gelişmiş yedi ekonomisinin yöneticilerinin bir araya gelerek gündemi değerlendirdiği G7 toplantısı bu yıl Covid – 19 tedbirleriyle, A.B.D. hazine bakanı Steven T. Mnuchin’in başkanlığında başladı. Toplantının ana gündem maddesi merkez bankalarının dijital para birimleri ve Facebook’un Diem projesi idi. Dijital varlıkların illegal amaçlarla kullanımının arttığına dikkati çeken G7 üyeleri, regülatif yapıların güçlendirilmesi ve değişen tükeici davranışlarına göre mutlaka güncellenmesi gerektiği konusunda hemfikirler. Diem’i sistematik bir risk kaynağı olarak gören G7 ülkeleri yöneticileri para politikası araçlarının mutlaka devlet kontrolü altında kalmasının ve merkez bankaları tarafından yönetilmeleri gerektiğinin altını çizmekteler. Kara para aklama ve terörist faaliyetlerin finansmanı konularına da değinen G7 ülkeleri, Facebook’un Diem projesi ile birlikte kendi kripto parasını oluşturmak için düğmeye basan JP Morgan, Apple ve Pay Pal’i de yakından takip ettiklerini belirtti.³

Kanada’dan dijital para hamlesi

Kanada merkez bankası tarafından Covid-19 pandemisinin etkilerinin konuşulduğu toplantı sonrasında dijital para birimine beklenenden daha hızla geçilebileceği sinyali verildi. Pandeminin yarattığı ekonomik daralmanın etkilerinin ülkedeki her sektörde şiddetle hissedildiğini belirten uzmanlar, finans sektöründe ortaya çıkan zararların alternatif ödeme şekillerinin geliştirilmesi ve kullanıcı davranışlarının gözlenmesiyle birlikte yeniden dizayn edilebileceğini ve refah seviyesinin arttırılabilceğini belirttiler.

Çin ve Avrupa Birliği’nin atacağı adımları yakından takip eden Kanada Merkez Bankası, artan mobil ödeme kullanım oranları ile dijital paranın kısa zamanda kabul göreceğini de sözlerine ekleyerek düzenleyici kurum olarak çalışmalarına hız verdiklerinin de altını çizdi. ⁴ 

Facebook'un Libra’sı kuzu kılığında bir kurt!

Alman ekonomisinden sorumlu bakan Olaf Scholz, sosyal medya devi Facebook’un adını Diem ile değiştiren popüler projesi Libra hakkında konuştu ve ‘kuzu kılığındaki bir kurt’ tanımını kullandı. Almanya ve genel olarak Avrupa Birliği ülkelerinin finansal piyasalarına bu şekilde bir katılımı hoş görmeyeceklerinin altını çizen Scholz, para biriminin kontrolünün mutlaka devletlerin kontrolüne bırakılması gerektiğini söyledi.

İlk lansman toplantılarında Libra olarak tanıtılan ve daha sonra Latince gün anlamına gelen ‘Diem’ ile anılan Facebook’un dijital para birimi düzenleyici kurum onayının ardından tüketici ile buluşacağı günü beklemekte. Facebook’un finanstan sorumlu yöneticisi David Marcus konuyla ilgili yaptığı açıklamada düzenleyici kurumların ‘şüphelerin yarattığı faydalardan’ yararlanmaları gerektiğini belirtti. Dijital para olarak kullanılacak olan Diem, Dolar’a bir alternatif olarak konumlandırılmakta. Önceleri farklı para birimlerinden oluşan bir döviz grubu ile eşleştirilmesi düşünülen Diem, sonrasında sadece Dolar’a endeksli hale getirilmişti. İsviçre merkezli Diem Association tarafından geliştirilen ürün düzenleyici kurum FINMA’nın onayını beklemekte.⁵

Kripto Dünyası hakkında daha fazla veri, araç, analiz ve haber için CryptoIndexSeries'e kaydolun